Yatay geçiş kurum dışı

Güncel bilgilere dayanarak, "yatay geçiş kurum dışı" konusuyla ilgili bir makale aşağıda sunulmuştur:

Kurum Dışı Yatay Geçiş: Üniversiteler Arasında Bölüm Değiştirmenin Güncel Rehberi

Üniversite hayatı, öğrencilerin ilgi alanlarını keşfettikleri, kariyer hedeflerini şekillendirdikleri dinamik bir süreçtir. Ancak bazen başlangıçtaki tercihlerin beklentileri karşılamaması, farklı bir alana yönelme isteği veya daha iyi eğitim olanakları arayışı gibi nedenlerle öğrenciler kurum dışı yatay geçiş yapmak isteyebilirler. Peki, üniversiteler arasında bölüm değiştirme anlamına gelen bu süreç güncel olarak nasıl işliyor?

Kurum Dışı Yatay Geçiş Nedir?

Kurum dışı yatay geçiş, bir yükseköğretim kurumunda kayıtlı olan bir öğrencinin, başka bir yükseköğretim kurumundaki eşdeğer bir diploma programına geçiş yapmasıdır. Bu, öğrencilere mevcut üniversitelerinden ayrılarak, eğitim hayatlarına farklı bir çatı altında devam etme fırsatı sunar. Bu geçişler genellikle genel not ortalaması veya merkezi yerleştirme puanı (Ek Madde 1) olmak üzere iki temel yöntemle gerçekleştirilir.

Güncel Koşullar ve Başvuru Yöntemleri

Yatay geçiş süreçleri, Yükseköğretim Kurulunun (YÖK) belirlediği yönetmelikler çerçevesinde yürütülür ve her üniversitenin kendi özel koşulları bulunabilir. İşte en yaygın iki yöntem ve güncel detayları:

1. Merkezi Yerleştirme Puanı ile Yatay Geçiş (Ek Madde 1)

Bu yöntem, adından da anlaşılacağı gibi, öğrencilerin üniversiteye yerleştikleri yıl aldıkları merkezi yerleştirme puanına dayanır. Güncel uygulamaya göre:

• Asgari Süre Şartı: Öğrencinin mevcut yükseköğretim kurumunda asgari bir yarıyıl (bir dönem) öğrenim görmüş olması gerekir.

• Puan Eşitliği/Yüksekliği: Yatay geçiş yapmak istenen programın, öğrencinin kayıt olduğu yıldaki taban puanına eşit veya daha yüksek bir merkezi yerleştirme puanına sahip olunması esastır. Yani, öğrencinin kayıt olduğu yıldaki puanı, geçmek istediği bölümün taban puanını karşılıyorsa veya aşıyorsa bu yolla geçiş yapılabilir.

• Kullanım Hakkı: Her öğrenci Ek Madde 1 ile yatay geçiş hakkını bir kez kullanabilir. Bu, geçmiş yıllara ait puanlar için de geçerlidir.

• Hazırlık Sınıfından Geçiş: Hazırlık sınıfında okuyan öğrenciler de sadece bu yöntemle yatay geçiş başvurusu yapabilirler.

Bu yöntem, özellikle üniversiteye giriş puanı yüksek olan ancak tercihinden memnun olmayan öğrenciler için önemli bir fırsat sunar. Türkiye ve KKTC'deki tüm yükseköğretim programları için geçerlidir.

2. Genel Not Ortalaması ile Yatay Geçiş

Bu yöntem, öğrencinin mevcut üniversitesindeki akademik başarısını merkeze alır:

• Not Ortalaması Şartı: Genellikle 4.00 üzerinden en az 2.29 veya 100 üzerinden 60 gibi bir genel not ortalaması (GNO) şartı aranır. Ancak üniversiteler ve bölümler bu oranı değiştirebilir. Güncel başvurularda bu oranların takip edilmesi önemlidir.

• Dönem Kısıtlaması: Lisans programlarında üçüncü ve beşinci yarıyıl, ön lisans programlarında ise ikinci ve üçüncü yarıyıl sonunda genel not ortalaması ile yatay geçiş başvurusu yapılabilir. Öğrencilerin ders intibak süreçleri göz önüne alındığında, genellikle 3. yarıyıl başvuruları daha avantajlı olabilir.

• Puan Türü Uygunluğu: Kurumlararası genel not ortalaması ile yatay geçişte, merkezi sınava girilen yıl itibarıyla geçiş yapılacak diploma programı için geçerli olan puan türünde alınan merkezi yerleştirme puanının, yurt içindeki diğer üniversitelerin aynı diploma programlarının en düşük taban puanından az olmaması şartı aranır. Bu, not ortalamasının yanı sıra, adayın temel yeterliliğinin de göz önünde bulundurulduğu anlamına gelir.

• Kontenjanlar: Bu tür geçişler, her bölüm için belirlenen kontenjanlar dahilinde yapılır. Kontenjanlar, genellikle üniversitelerin ve bölümlerin web sitelerinde duyurulur.

Açık/Uzaktan Öğretim ve İkinci Öğretimden Geçişler

Kurum dışı yatay geçişte özel durumlar da mevcuttur:

• Açık ve Uzaktan Öğretimden Örgün Eğitime: Bu programlardan örgün öğretime geçiş için öğrencinin GNO'sunun 100 üzerinden 80 (3.15) ve üzeri olması veya kayıt olduğu yıldaki merkezi yerleştirme puanının, geçiş yapmak istediği üniversitenin programının o yılki taban puanına eşit veya yüksek olması gerekir.

• İkinci Öğretimden Birinci Öğretime: İkinci öğretimden birinci öğretime geçiş yapmak isteyen öğrenciler, başarı sıralamasında kendi sınıfının ilk yüzde onuna girmiş olmaları halinde genel not ortalaması ile kontenjan dahilinde geçiş yapabilirler. Merkezi yerleştirme puanı ile geçişte ise bu "ilk yüzde on" şartı aranmaz.

Sıkça Sorulan Diğer Sorular ve Önemli Uyarılar

• Birden Fazla Başvuru: Öğrenciler, yatay geçiş takvimi içerisinde birden fazla üniversiteye veya programa başvuru yapabilirler. Ancak, kazandıkları takdirde sadece birine kayıt yaptırabilirler.

• Burslar ve KYK: Yatay geçiş yapıldığında, mevcut üniversitedeki burslar genellikle kesilir. Yeni üniversitenin burs imkanları değerlendirilmelidir. KYK bursu/kredisi alan öğrencilerin ise durumu ilgili kuruma (KYK/Gençlik ve Spor Bakanlığı) bildirmesi ve nakil başvurusu yapması gerekir.

• Muafiyet ve İntibak: Geçiş yapılan bölümdeki derslerden muafiyet, ilgili Fakülte/MYO'nun Muafiyet ve İntibak Komisyonu tarafından ders içerikleri ve kredileri karşılaştırılarak belirlenir. Bu süreç, öğrencinin kaçıncı sınıftan başlayacağını da netleştirir.

• Hazırlık Sınıfı: Hazırlık sınıfında okuyan öğrenciler, sadece merkezi yerleştirme puanı ile yatay geçiş yapabilirler.

• Ders Başarısızlığı veya Kayıt Dondurma: Genel yatay geçiş şartları sağlanıyorsa, başarısız derslerin olması veya kayıt dondurmuş olmak yatay geçişe engel teşkil etmez.

• Başvuru Tarihleri ve Sonuçlar: Her üniversitenin kendi başvuru ve sonuç açıklama takvimi bulunur. Bu takvimler genellikle üniversitelerin web sitelerinde, akademik takvim bölümlerinde yayınlanır. 2025 yılı başvuruları için ilgili üniversitelerin güncel duyurularının takip edilmesi kritik öneme sahiptir.

• Gerekli Belgeler: Başvuru sırasında öğrenci belgesi, transkript, ÖSYM sonuç ve yerleştirme belgesi, disiplin durumu belgesi, yatay geçişe engel olmadığına dair belge, ders içerikleri gibi standart evraklar istenir. Yurt dışından yapılan başvurularda ise ek olarak YÖK'ten denklik belgesi ve daha önce Ek Madde 1 kullanılmadığına dair belge talep edilir.

Özetle, kurum dışı yatay geçiş, öğrencilere akademik yolculuklarını yeniden şekillendirme ve kariyer hedeflerine daha uygun bir ortamda devam etme şansı sunan değerli bir mekanizmadır. Sürecin her aşamasında ilgili üniversitelerin güncel duyurularını ve yönetmeliklerini dikkatle incelemek, başarılı bir geçiş için hayati önem taşır.